Wieczny proces

Życie samo podsuwa tematy. Jak chyba prawie każdy prawnik, analizuję w jaki sposób pan Prezydent chce poprawić działanie wymiaru sprawiedliwości.

Powiem krótko i konkretnie: Wprowadzenie czwartej instancji sądowej za sprawą skargi nadzwyczajnej to droga donikąd i wręcz szaleństwo. Po pierwsze w cywilizowanych krajach naszego kręgu kulturowego są góra 3 instancje. Po drugie wydłuży to, a nie skróci proces. Po trzecie w sprawach cywilnych wprowadzi niepewność stanu prawnego. Po czwarte nie wyobrażam sobie (albo wyobrażam, ale jestem przerażony taką wizją) wnoszenia spraw przez grupy posłów czy senatorów. To upolityczni postępowanie sądowe. Ktoś z układu rządzącego niezadowolony z wyroku z łatwości zapewne znajdzie te 20 czy 30 podpisów parlamentarzystów (skargę napiszę fachowo adwokat, posłowie ją podpiszą, wiedząc o sprawie i wyroku tyle mniej więcej co posłowie podpisani pod projektem ustawy o SN o swoim utworze). Wreszcie po piąte zaleje nas fala takich skarg i to nie koniecznie w najpoważniejszych sprawach, ale w procesie karnym np. w sprawach z oskarżenia prywatnego (rodzinnych, sąsiedzkich), gdzie często poziom emocji jest najwyższy.

Sama specjalna izba w Sądzie Najwyższym powołana do rozpatrywania tych skarg to istne kuriozum ! Ławnicy w sądzie najwyższym…Tego nie ma w żadnym kraju. Wszędzie orzekają tam najbardziej doświadczeni sędziowie. I do tego ławnicy z gruntu polityczni, bo wybrani przez Senat. Osobną sprawa są merytorycznej kwalifikacje takich ławników.

A tak na marginesie: Ławnicy z orzekania w sprawach karnych w sądach rejonowych zostali wyeliminowani w 2007 roku, gdy po raz pierwszy ministrem sprawiedliwości był obecny minister.  Osobiście uważałem to za złe posunięcie. Pewna kategoria najpoważniejszych przestępstw rozpoznawanych w sądach rejonowych (rozbój, gwałt, łapówka, może obrót narkotykami znacznej ilości) powinna być sądzona w składach ławniczych. Dla lepszego wyważenia racji, uniknięcia arbitralności i lepszego odbioru kolegialnie wydanego wyroku.

Krótko mówiąc wejście w życie takiej propozycji wydłuży i skomplikuje  postępowanie sądowe. Pieniacze sądowi będą zachwyceni.